Light Rail Atlas

LAATSTE NIEUWS 2004-2010
U kunt altijd corresponderen over het Laatste Nieuws! Vanaf 2008 zijn we selectiever geworden met nieuwsberichten, minder vaak, maar belangrijker en geënt op de samenhang tussen ruimtelijke ontwikkelingen en mobiliteit.

11 oktober 2010
RijnGouwelijn gaat door. Maar hoe? Afgelopen week heeft Leiden bakzeil gehaald en besloten alsnog met de provincie mee te doen. De RijnGouwelijn gaat dus door. Maar hoe? Want Leiden heeft meteen het voornemen geuit om een 'milieu-onderzoek' te doen naar drie tracés (zie ook de kaart van LRA):

1. Hooigracht-Langegracht, vastgelegd in bestuurlijke overeenkomst (2008);

2. Breestraat, het aloude en beste tracé;

3. Bestaand spoor om de stad.
Hiermee lijkt het project weer vertraagd, terwijl het tracé om de stad reeds jaren geleden op goede gronden terzijde is geschoven. Leiden wil kennelijk nog steeds niet inzien dat de kern van het project de bediening van het Leidse centrum is.
Vorige maand werd de zwakke positie van Leiden overigens al duidelijk toen de Commissie Boele Staal (D66), notabene werkend in opdracht van de gemeente Leiden, adviseerde het verzet tegen de RijnGouweLijn te staken. Volgens Staal was niet meewerken "bestuurlijk niet wenselijk, noch noodzakelijk en juridisch niet haalbaar".

15 september 2010
RegioTram voor Groningen Medio september hebben de verantwoordelijke wethouders en gedeputeerden van respectievelijk de stad en de provincie Groningen ingestemd met het plan voor een RegioTram. De eerste fase zal bestaan uit twee lijnen in de stad per 2016 (zie stadskaart op hoofdpagina van LRA). Een tweede fase na 2020 zal in het teken staan van een regionale uitbouw, grotendeels over hoofdspoor van de trein (zie kaart hierboven).

19 augustus 2010
Light rail noodzakelijk voor Randstad Enkele dagen nadat RandstadRail naar het Rotterdamse CS is verlegd, benadrukt de Zuid-Hollandse gedeputeerde Asje van Dijk (in de Volkskrant) opnieuw het belang van de Rijngouwelijn. Het is "niet zomaar een tramlijntje" maar onderdeel van een "brede, strategische visie op hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad". De lijn moet worden 'verknoopt' met andere ov-projecten. "Anders loopt het in de Randstad vast." Alle grote bouwplannen voor het noordelijke deel van de provincie Zuid-Holland kunnen langs de tramlijn worden gerealiseerd. Bovendien is de RijnGouwelijn onontbeerlijk om mobiliteitsproblemen in de Randstad aan te pakken. Volgens Van Dijk is de Rijngouwelijn voor de Randstad als geheel een even belangrijke voorziening als RandstadRail. "In een rapport van 2007 wees de OESO er terecht op dat de Randstad de internationale concurrentieslag met vergelijkbare agglomeraties verliest als er hier geen goed, hoogwaardig OV-net komt."

Kaart: Strasbourg.eu 'Horizon 2010 !'
Het hoofdstation van Straatsburg wordt al jarenlang bediend door tramlijnen A en D die een halte onder het station bezitten. Er is nu ook een lijn F gepland die op het stationsplein zal eindigen, maar later als TramTrain naar de luchthaven wordt doorgetrokken. Het tramnet van Straatsburg vormt een perfecte illustratie van onze bevindingen. Altijd wordt én het hoofdstation én het stadscentrum bediend.

22 januari 2010
Tram bijna altijd langs station naar centrum Medio december 2009 is de eindhalte Moreelsepark van de sneltram in Utrecht opgeheven. Uiteindelijk zal de tram wellicht geheel van de centrumzijde van het Utrechtse Centraal Station verdwijnen en zal het nieuwe eindpunt aan de achterzijde van het station, op honderden meters loopafstand van de binnenstad komen te liggen. Is dit gek? Ja, heel gek zelfs, zo leert een referentieonderzoek naar 121 West-Europese steden door RVDB/Lightrail.nl, gisteren bekend gemaakt op de Dag van de Light Rail.
In Noord-West Europa is behalve de geplande situatie in Utrecht slechts één voorbeeld aan te treffen waar de tram vanaf het station niet naar het centrum rijdt, en dat is in Lille. Strikt genomen is dat eigenlijk niet waar, omdat de ondergrondse eindhalte aan de voorzijde van het kopstation Lille Flandre is gelegen en er een plan bestaat om de tram door te trekken naar de stad. Samengevat: de meeste systemen combineren de bestemming (hoofd)station met die van (stads)centrum (113 van de 121). De geplande situatie in Utrecht is dus zeer uitzonderlijk.

Foto: (C) Light Rail Atlas/Kees Pronk, Alphen, 12 december 2009
De oude Sprinter is al in de remise van Alphen gearriveerd om de nieuwe tram te vervangen.

12 december 2009
Tram voorlopig weg van Alphen-Gouda Vanaf zondag 13 december 2009 komt er na een kleine zeven jaar een voorlopig einde aan de inzet van de tram tussen Alphen aan den Rijn en Gouda. De komende drie jaar gaat de NS de dienst verzorgen met Sprinters. De frequentie gaat omhoog. Zo zal in de spitsuren vaker worden gereden. Dat laatste valt toe te juichen, maar het is betreurenswaardig dat niet serieus is overwogen om in de nieuwe situatie toch ook met trams te rijden. Met het oog op de plannen met de RijnGouwelijn is dit ook een verkeerd signaal aan het publiek. Bovendien blijkt met deze onderhandse aanbesteding dat opnieuw belangrijke voortgang in het project niet wordt gehaald. Het was immers de bedoeling de aanbesteding op te tuigen als de eerste echte fase van de RGL, dus een nieuwe vervoerder, nieuwe trams, nieuwe haltes. Wederom verliest het project tijd en ervaring.

Kaart: www.randstadurgent.nl, november 2009
De 22 projecten uit Randstad Urgent (maar geen light rail!):
A4 Delft-Schiedam; Weguitbreiding Schiphol-Amsterdam-Almere; Ontsluiting Mainport Rotterdam (A15 MaVa); Verkenning Haaglanden; Rotterdam VooRUIT; A13/A16; OV Schiphol-Amsterdam-Almere-Lelystad; Capaciteitsuitbreiding spoor Den Haag-Rotterdam; Randstad sleutelprojecten; OV-bureau Randstad; Hof van Delfland; Draaischijf Nederland; Ruggengraat voor natuur en recreatie; Schaalsprong Almere; Westflank Haarlemmermeer; Transitie Greenports; Trekvliettracé (Den Haag Internationale Stad); Amsterdam Connecting Trade; Stadshavens Rotterdam; Integrale Benadering Holland Rijnland; Uitvoeringsallianties; Duurzaam bouwen in de Noordvleugel Utrecht.

17 november 2009
RijnGouwelijn West niet echt urgent Voor de RGL West is nu door het ministerie 45 miljoen beschikbaar gesteld - net genoeg voor een bus, de provincie zoekt nog minstens 55 miljoen om toch een tram te kunnen realiseren. Dat vertelde vandaag de verantwoordelijk gedeputeerde op een congres van 'Randstad Urgent' in de hermitage te Amsterdam. Volgens het TNO heeft de Randstad vorig jaar zijn internationale concurrentiepositie sterk verbeterd. De Randstad staat nu volgens TNO's Randstadmonitor op de vijfde plaats. Maar LRA wil daar aan toevoegen dat in de verzameling van 22 projecten uit Randstad Urgent geen enkel nieuw of bestaand light rail project is opgenomen. Dus ontbreekt ook de RGL en een voor de kustverbinding cruciaal project als de RGL West. Bovendien blijkt dat volgens het Ministerie van V&W op basis van de huidige inzichten in de reizigersaantallen het Rijk in haar bijdrage ervan uit gaat dat volledige vertramming van het traject nog niet nodig is. Niet urgent dus. Volgens de befaamde architect Rem Koolhaas die ook in de hermitage sprak, kampt de Randstad met een 'dramatisch patroon van versnippering'. Niet alleen door de vele bestuurslagen, maar ook door de eindeloze voorsteden die de laatste decennia zijn gebouwd. Die 'permanente versnippering' is volgens hem 'niet efficiënt en niet economisch'. Ook constateerde Koolhaas dat de Randstad er niet in slaagt één sluitend openbaar vervoernetwerk te bouwen dat de hele Randstad omvat.

Afbeelding: (C) RVDB/Lightrail.nl (Rob van der Bijl)
Amsterdam oktober 2009
Light rail staat voor exploitatie op basis van één of meerdere infrastructuren.

15 oktober 2009
Nieuwe definitie van light rail OVMagazine meldt het volgende nieuws. Er is een nieuwe definitie van light rail: 'railgebonden openbaar vervoer voor steden en stedelijke regio's dat – in tegenstelling tot trein en metro – geschikt is om op te nemen in de openbare ruimte en te mengen met het wegverkeer'. Die definitie is opgesteld door Rob van der Bijl van lightrail.nl in overleg met emeritus-hoogleraar Maurits van Witsen en Jan Baartman van ProRail. Deze drie voorvechters van light rail benadrukken in de notitie 'Uitweg uit de Spraakverwarring' dat light niet zozeer betrekking heeft op het gewicht van de voertuigen als wel op het flexibele karakter van de infrastructuur en exploitatie. De nieuwe definitie is vanmiddag gepresenteerd op het jaarcongres van Railforum'.
De volledige, letterlijke tekst van de definitie luidt als volgt: "Light rail is een railgebonden vorm van openbaar vervoer dat gebruikt wordt op de schaal van de stedelijke regio en de stad. In tegenstelling tot trein en metro is light rail per definitie geschikt om tot op zekere hoogte te integreren in de openbare ruimte en desgewenst te mengen met regulier wegverkeer".

25 juni 2009
Weense proloog in Utrecht (2) De Weense trams zullen voorlopig niet gaan rijden op de Nieuwegeinlijn. Het materieel is nog steeds niet goegekeurd door: IVW (Inspectiedienst Verkeer en Waterstaat) en/of ProRail (nog steeds eigenaar van de infrastructuur). LRA heeft tot op vandaag niet kunnen achterhalen hoe het precies zit. Voorlopig blijft zo een belangrijke verbetering in de bereikbaarheid van voorzieningen en andere economische functies in Utrecht achterwege.

17 juni 2009
Tram in Groningen (2) De gemeenteraad van Groningen heeft vandaag het tracé door de binnenstad goedgekeurd en vastgesteld. Hiermee is het project in een nieuwe fase beland. Ook is zo het ruimtelijk-economisch belang van de nieuwe tramlijn bevestigd.

Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Gouda, 24 mei 2006
De tram in Gouda blijft op het emplacement eindigen. Straks wel op een nieuwe plek aan de noordzijde (uiterst links op de foto).

4 juni 2009
Tram uit gebiedsontwikkeling in Gouda B&W van Gouda hebben begin juni besloten om de RijnGouwelijn niet naar straatniveau te brengen, ondanks dat aan dit plan al jaren is gewerkt en de verwachtingen bij het publiek hoog waren opgevoerd. De tram uit Leiden zal dus niet via de middenberm van de Burgemeester Jamessingel gaan rijden. Als reden wordt geldgebrek genoemd, dat samenhangt met de vertraagde gebiedsontwikkeling van de spoorzone. Daarom is ook de extra halte bij de Goudse Poort geschrapt en de geplande doortrekking (op termijn) onder de spoortunnel naar de binnenstad en zelfs verder. Gouda mist hiermee een gouden kans op stedelijke ontwikkeling en integratie van light rail. Na de gemeente Leiden stelt nu ook een andere grote gemeente langs de RijnGouwelijn teleur.

12 februari 2009
Tram in Groningen De tram keert definitief in Groningen terug. Er zullen twee lijnen in de stad worden aangelegd. De opening van lijn 1 is voorzien in 2014. Na 2020 is het de bedoeling dat via hoofdspoor verder de regio wordt ingereden. Daarom staat het project ook bekend als 'RegioTram'. Complementair aan het tramproject zal ook het regionaal vervoer per trein sterk worden verbeterd.
Het tracé van lijn 1 loopt van het Groninger Hoofdstation via de Grote Markt naar Zernike, het universiteitscomplex aan de noordkant van de stad. Lijn 2 verbindt het Hoofdstation met het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en het sport- en recreatiegebied Kardinge, alsmede de gelijknamige woonwijk. De komende jaren gaan er daarnaast meer treinen rijden tussen Assen en Groningen en Groningen en Leeuwarden.
De eerste schetsen voor het tracé van lijn 1 tussen Hoofdstation Groningen en Zernike zijn in mei 2008 gepresenteerd. Voor Lijn 1 naar Zernike zijn drie tracés tegen elkaar afgewogen. Op grond van zorgvuldig onderzoek hebben GS van de provincie, en B&W van de stad Groningen vooralsnog gekozen voor een dubbelsporig tracé door de binnenstad: via de Oosterstraat en over de Grote Markt.
Nader onderzoek én een uitvoerige maatschappelijke discussie hebben geresulteerd in het plan om meteen na de eerste tramlijn een tweede aan te leggen, die het UMCG aandoet, alwaar men met klem op een tramverbinding had aangedrongen. De bereikbaarheid van het UMCG is immers problematisch, met dagelijks meer dan 13.000 bezoekers uit de hele regio. Het tracé van de tram van Hoofdstation naar UMCG en Kardinge is nog niet bekend. Daar wordt in de loop van 2009 onderzoek naar gedaan. Duidelijk is al wel dat de tram dicht langs, of in de buurt van het Oosterhamriktracé zal lopen, de huidige busbaan naar Kardinge.

29 januari 2009
Regiotram voor Zwolle-Kampen De provincie Overijssel, de gemeenten Zwolle en Kampen, alsmede Prorail hebben bekend gemaakt, dat in 2012 een tram gaat rijden op de daartoe om te bouwen spoorlijn tussen Zwolle en Kampen. Volgens het plan gaat de tram 4 keer per uur rijden. Naast de twee bestaande stations kunnen reizigers straks ook in- en uitstappen bij de nieuw te realiseren haltes Veerallee, Voorsterpoort, Stadshagen, Werkeren en Kampen-Oost. Provinciale Staten van Overijssel en de gemeenteraden van Zwolle en Kampen nemen naar verwachting in maart 2009 een definitief besluit over het voorstel van de colleges van GS en B&W. Volgens ProRail is de Regiotram iets groter, comfortabeler en sneller dan een stadstram. De Regiotram kan 100 km/uur rijden, terwijl een gewone tram maximaal 70 km/uur rijdt. De Regiotram kan daardoor zowel in de stad rijden en ook de afstand tussen Zwolle en Kampen snel overbruggen.
Deze vervoerswijze biedt volgens Gedeputeerde Staten van Overijssel en de colleges van Burgemeesters en Wethouders Zwolle en Kampen meer voordelen dan de huidige trein. De frequentie kan omhoog van twee keer naar vier keer per uur, waardoor de aansluiting van de tram op ander openbaar vervoer (bus en trein) in Kampen en Zwolle verbetert. Daarnaast is een elektrische tram stiller en schoner dan een dieseltrein of dieseltram. Tevens nemen de haltes van een tram weinig ruimte in beslag, waardoor ze goed inpasbaar zijn in de omgeving. Door de uitbreiding van het aantal haltes verbetert de bereikbaarheid van de diverse wijken en kantorenlocaties in Zwolle en Kampen.
De plannen voor de Regiotram worden in 2009 verder uitgewerkt. Hierbij gaat het om het ontwerp van de haltes, de infrastructuur en de aanbesteding van het vervoer. Dit alles wordt in nauwe samenspraak met de inwoners van Zwolle en Kampen opgepakt. Naar verwachting kan in de tweede helft van 2010 de schop in de grond voor de uitvoering van de plannen. De totale kosten voor de bouw van de infrastructuur, elektrificatie en haltes bedragen ruim 16 miljoen euro. De provincie neemt hiervan bijna 13 miljoen euro voor haar rekening en de gemeenten Zwolle en Kampen respectievelijk 2 miljoen euro en 1 miljoen euro.

Foto's: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Utrecht, 3 december 2008
Kaartfragment: gemeente Utrecht, GVVP 2005-2020

3 december 2008
Weense proloog in Utrecht In januari start op de Nieuwegeinlijn een aanvullende tramdienst in de spitsuren tussen Nieuwegein Centrum en Utrecht. De dienst is een initiatief van de Bestuursregio Utrecht (BRU) die daartoe tweedehands trams uit Wenen heeft aangeschaft. De nieuwe tramdienst vormt een 'Weense proloog' van grootscheepse vernieuwingen. De komende jaren zal in opdracht van BRU de Nieuwgeinlijn worden verbouwd en geëxploiteerd gaan worden met lagevloertrams. Bovendien gaan BRU en de stad Utrecht werken aan een tramverbinding tussen Centraal Station en De Uithof ('om de zuid').
BRU heeft grote plannen voor een toekomstig regionaal tramnet, dat samen met RandstadSpoor, busbanen en transferia de bereikbaarheid van de stedelijke regio moet garanderen en dat als drager kan fungeren van de toekomstige ruimtelijke ontwikkeling.

Foto's & kaart: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl
Portland, Oregon, 2 november 2008

De drie huidige lijnen in blauw, rood en geel. Uitbreidingen in groen-geel.
WES zie inzet. Streetcar naar Lake Oswego richting van groene pijl.
Uitbreiding Streetcar in stad niet op de kaart.

3 november 2008
Light Rail Portland (OR) expandeert Het light rail systeem van Portland, Oregon (V.S.) zal de komende jaren sterk uitbreiden en aldus de regionaal-ruimtelijke ontwikkeling verder ondersteunen. Naar verwachting wordt september 2009 de nieuwe lijn van Clackamas County, via Milwaukie naar Zuidoost Portland geopend. Het nieuwe tracé loopt langs de Interstate 205. In de binnenstad wordt in 2009 ook een nieuw light rail tracé in gebruik genomen, aangeduid als 'Portland Mall'. Vanaf hier zal in 2015 in zuidelijke en noordelijke richting verder de regio in worden gereden. Ook de stadstram wordt uitgebreid, met een nieuwe lus over de rivier en mogelijk een zuidelijke verlenging naar Lake Oswego. In februari 2009 wordt WES geopend, een nieuwe regionale trein langs bestaand spoor op een tangentiële route van Beaverton (met transfer op light rail), via Tigard en Tualatin naar Wilsonville.

10 juli 2008
Aalmarktproject in Leiden van de baan Het Architectenweb meldt het volgende. "De gemeente Leiden en Bouwfonds MAB beëindigen hun samenwerking in het Aalmarktproject. Dat heeft het college van de Sleutelstad besloten. Reden voor de beëindiging is een discussie die onlangs is ontstaan over de oorspronkelijke uitgangspunten en het ambitieniveau. Het niet aanleggen van de RijnGouweLijn door de Breestraat vormt daarbij het belangrijkste twistpunt. Eerder werd een parkeergarage aan de Boommarkt al uit de plannen geschrapt. Om het Aalmarktproject alsnog te realiseren, bood Bouwfonds op verzoek van de gemeente een realisatieovereenkomst aan. Deze bleek voor Leiden niet haalbaar. Het project, waarvoor in 2005 een overeenkomst werd gesloten, omvat onder meer 20.000 vierkante meter winkelruimte en honderd nieuwe woningen. Het is nog niet duidelijk hoeveel de gemeente aan Bouwfonds moet betalen om onder de overeenkomst uit te komen. Leiden wil het Aalmarktplan in de toekomst alsnog in gewijzigde vorm realiseren."
Kortom een duidelijke aanwijzing dat gebiedsontwikkeling niet van de grond komt als een tracé (Hooigracht dus) verkeerd wordt gekozen. Rob van der Bijl (LRA & Lightrail.nl) heeft in opdracht van Bouwfonds onderzoek gedaan naar de samenhang tussen gebiedsontwikkeling en openbaar vervoer.

26 juni 2008

RGL via Hooigracht (2) De Leidse gemeenteraad en de provincie Zuid-Holland zijn akkoord met het tracé over de Hooigracht. Voor het traject wordt nu een definitief ontwerp vervaardigd. Als dit af is volgt nieuwe besluitvorming.

Montage: (C) Light Rail Atlas,
De tram rijdt via de bestaande, aan te passen spoorlijn uit Lanaken langs het te ontwikkelen Belvédère in het noordwesten van Maastricht. Er zijn twee opties op verder in de stad door te dringen.

23 juni 2008
Tram Maastricht - Hasselt Tussen Maastricht en het Belgische Hasselt gaat een tram rijden. Minister van Verkeer Camiel Eurlings (CDA) en zijn Vlaamse collega zijn dit maandag 23 juni overeengekomen. Volgens de Nederlandse provincie Limburg kan de tram medio 2012 rijden. De Belgische overheid heeft de financiering reeds rond. Aan Nederlandse zijde heerst wat dit betreft nog onduidelijkheid. In Maastricht worden twee opties onderzocht om naar de binnenstad te rijden: via de Boschstraat/Markt of een route over de Maasboulevard.

30 mei 2008
RGL via Hooigracht Volgens een spersbericht van het RGL-bureau zijn de provincie en de gemeente Leiden het eens geworden. Vanaf 2015 zou de RijnGouwelijn in Leiden van Lammenschans via de Hooigracht, de Langegracht en het Schuttersveld naar Leiden Centraal Station moeten rijden (in blauw op de kaart). In het bericht wordt benadrukt dat dit alleen kan als de Hooigracht autoluw wordt en het doorgaande verkeer via een nieuw aan te leggen Ringweg Oost gaat rijden. Daarmee lijkt het Breestraat-tracé (in rood op de kaart) afgevallen, maar dat is niet het geval. Als de route via de Hooigracht (nu geschat op 83,3 miljoen euro) meer dan 91 miljoen kost, dan kiezen provincie en gemeente alsnog voor de Breestraat (70,6 miljoen).
Voorlopig is het RGL-project gered. Maar de prijs is hoog. Met het gekozen tracé wordt immers het hoofddoel van het project ontkend, namelijk een directe verbinding tussen de regio en het hart van de Leidse binnnenstad. De vervoerkundige, maar ook sociaal-economische grondslag van de RGL is aldus ondermijnd.
Bovendien is het besluit gekoppeld aan de financiering van de rondweg en de planning van de RGL naar de kust. Zo'n koppeling maakt een realisering van het project alleen nog maar minder realistisch.

22 april 2008
HTM presenteert LANS De HTM stelt voor om op sommige plaatsen light rail te gebruiken in plaats van stoptreinen. Volgens de HTM creëert dit ruimte voor intercity’s op het spoor. Ook voorziet LANS in een eenvoudige overstap van auto op OV. Behalve intercity's worden zo ook autosnelwegen ontlast, waardoor betere doorstroming en meer capaciteit ontstaat voor economisch noodzakelijk wegverkeer. LANS staat voor 'leefbaarheid', 'activiteiten', 'netwerk' en 'samenwerking'. Door de handen ineen te slaan, stellen de initiatiefnemers van LANS, kunnen bedrijven, scholen, overheden en instellingen de mobiliteitsbehoefte beter bedienen en knelpunten oplossen. LANS sluit dan ook aan bij initiatieven zoals de Randstedelijke OVautoriteit,
regionale mobiliteitsmakelaars en vervoersmanagement. In de Randstedelijke Zuidvleugel denkt de HTM aan een light rail verbinding Gouda-Den Haag en in een later stadium tussen Zoetermeer en Bleiswijk.

6 maart 2008
Elektrische tram tussen Zwolle en Kampen serieuze optie Volgens een persbericht van de provincie Overijssel is een elektrische tram tussen Zwolle en Kampen een serieuze optie, zo blijkt uit het aanvullende onderzoek van de Stuurgroep 'Bereikbaarheid Zwolle-Kampen'. Deze trams zijn stiller, schoner en makkelijker verkrijgbaar dan dieseltrams. De aanleg (een nieuw bovenleidingsysteem) en het onderhoud van elektrische trams op het huidige traject tussen Zwolle en Kampen kost ongeveer 300.000 euro extra per jaar in vergelijking met dieseltrams of dieseltreinen.
De Stuurgroep 'Bereikbaarheid Zwolle-Kampen' is positief over de eerste uitkomsten van het onderzoek naar de mogelijkheden van vertramming van de Kamperlijn. In hun advies aan de colleges van Gedeputeerde Staten van Overijssel en burgemeester en wethouders van de beide gemeenten stellen zij daarom voor om de elektrische tramvariant nader uit te werken. Hierbij gaat het om het maken van een ontwerp voor een tramverbinding tussen Zwolle en Kampen op het huidige traject. Naar verwachting nemen de colleges nog voor juli 2008 een definitief besluit over de ontwikkelingsmogelijkheden van de Kamperlijn en de financiering van de plannen.

6 februari 2008
Open brief van Leids bestuur Het college van B en W van Leiden heeft een open brief aan de bevolking geschreven waarin het uitlegt waarom de RijnGouwelijn, ondanks een massaal nee tijdens een referendum, toch door de binnenstad zal gaan lopen. Het bestuur verbindt aan de medewerking randvoorwaarden op het gebied van mobiliteit (ook voor voorzieningen voor de auto), alsmede de inpassing van de tram in de historishe binnenstad.
Ondertussen wordt duidelijk dat de Hooigracht serieus in beeld is als alternatief tracé voor de Breestaat.

Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Montpellier, 26 oktober 2007

Lijn 2 is een groot succes en zal naar de regio van Montpellier worden verlengd.

30 oktober 2007
1500 kilometers nieuwe tramwegen in Frankrijk Jean-Louis Borloo, de Franse minister van milieu, heeft voor 2020 de bouw van 1500 km nieuwe tramwegen aangekondigd (en ook nieuwe TGV-lijnen, om zo zijn groene politiek uit te werken. Het terugdringen van het autogebruik is een belangrijk doel. Borloo spreekt van "un énorme effort sur les tramways": "actuellement il y a 329km de lignes de tramway" hors Paris. "On passera à 1.500km". Cela représente un investissement de "17 milliards d'euros", sur lequel l'Etat paiera "4 milliards d'euros".

26 oktober 2007
Provincie zet RGL door (2) Inmiddels is het college gevallen en opteert het CDA voor het tracé door de Breestraat. Later meer informatie en nieuws. Ook verschijnt binnenkort een uitgebreid artikel in OV Magazine, door Rob van der Bijl en Maurits van Witsen.

Montage & foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, 24 mei 2006

Regio van RGL op de Nieuwe Kaart van Nederland, waarop alle ruimtelijke ontwikkelingen en plannen zijn weergegeven.
Inzet: LUMC, één van de belangrijkste regionale bestemmingen langs de lijn.

28 september 2007
Provincie zet RGL door De impasse waarin de RijnGouwelijn is terecht gekomen is veel meer dan een simpele ruzie tussen gemeente Leiden en provincie Zuid-Holland. Het gaat om de toekomst van het regionale bestuur en daarmee ook om de sociaal-economische toekomst van de Leidse regio. Infrastructuur zoals de RGL is voor die toekomst van eminent belang, hetgeen de gemeente Leiden vooralsnog lijkt te ontgaan. Daarom is het niet verwonderlijk dat de provincie vandaag steun heeft gekregen van de Statencommissie Mobiliteit, Kennis en Economie (MKE), die adviseert provinciale doorzettingsmacht te gebruiken om een voor de gemeente bindend besluit te nemen.
De Fietsersbond en de reizigersbond Rover blijven ondertussen de RGL tegenwerken (heel curieus, LRA komt hierop nog terug!), maar winkeliers, horeca-ondernemingen, culturele instellingen, scholen en de universiteit willen dat de provincie het plan alsnog doorzet. Zij vrezen voor de bereikbaarheid van de binnenstad als de RGL zou sneuvelen. Wordt vervolgd...

Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, 9 september 2007

De tram uit Mulhouse op het stadstraject in de Utrechtse wijk Kanaleneiland

19 september 2007
Nieuwe kansen voor tram in Utrecht In Utrecht lijkt warempel een nieuwe toekomst voor de tram weggelegd. Symbolisch hiervoor is het bezoek begin september 2007 van een tram uit Mulhouse. Uit een recente studie van 'HTM Consultancy' blijkt dat met de bouw van een nieuwe tramlijn van Utrecht Centraal naar de Uithof circa 55 miljoen euro is gemoeid. Wethouder De Weger denkt verder aan doorgaande lijnen naar Zeist en Vianen. De huidige tramlijnen naar Nieuwegein-Zuid en IJsselstein moeten sowieso gerenoveerd worden.
De nieuwe Utrechtse tram heeft een lage vloer en wordt geïntegreerd in zijn stedelijke context. Ook wordt pragmatisch gebruik gemaakt van busbanen.
Een doorbraak voor een generatie tram lijkt zich in Nederland af te tekenen. Diverse tramprojecten komen in een stroomversnelling. Behalve in Utrecht wordt ook in Groningen serieus de komst van een stadstram voorbereid. En in Nijmegen gaat dat ook gebeuren. Maastricht neemt intussen het tramplan van het Vlaamse Spartacus-project serieus en bekijkt hoe de tram vanuit Hasselt door de stad getrokken kan worden. Bij al deze projecten speelt de afstemming van tram en ruimtelijke ordening een rol.

Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Arnhem, 24 maart 2005

In Arnhem op het terrein van het Openluchtmuseum is reeds een replica-historische tramlijn beschikbaar.

22 augustus 2007
Toeristische tram in Arnhem overwogen De gemeente en de Stadsregio Arnhem Nijmegen zijn een onderzoek begonnen naar de mogelijkheid om een toeristische tramlijn aan te leggen vanaf het hoofdstation via de Parkweg en de Zijpendaalseweg naar Openluchtmuseum en Burgers' Zoo. Stadsregiovoorzitter Jaap Modder heeft de gemeente voorgesteld om samen op te trekken. De Stadsregio is opdrachtgever van het openbaar vervoer in Arnhem. De nieuwe tramlijn zou van dat openbaar vervoer deel kunnen gaan uitmaken. Modder: "Dat zou toch een waanzinnige toeristische attractie zijn. Machtig. Langs Sonsbeek omhoog. Dit hoort bij het Nationaal Historisch Museum. De schoolkinderen komen aan op het station en stappen meteen in de geschiedenis.".

Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Nijmegen, 12 april 2007

De tram kan gebruiken maken van de (dan aangepaste) busbaan tussen station en Heyendaal.

15 juni 2007
Nijmegen overweegt een tram De stadregio Arnhem Nijmegen heeft in samenwerking met de gemeente Nijmegen de mogelijkheden onderzocht van een tramlijn tussen het universitair-medisch complex Heyendaal in het zuiden van de stad en het hoofdstation, doorlopend naar Plein 1944 in het centrum.
De tram zou hoofdzakelijk fungeren als een pendel tussen station en Heyendaal, maar op termijn ook kunnen worden doorgetrokken naar verschillende plaatsen in de regio. In 2008 is verdere besluitvorming voorzien.
RVDB/Lightrail.nl was en is betrokken bij het project. De komende tijd wordt de haalbaarheid ervan verder onderzocht. Dat geldt ook voor de mogelijke uitbouw van de tram naar onder andere Groesbeek en op langere termijn naar de Waalsprong en verder richting Arnhem.

4 april 2007
Tram naar Zeeland Vandaag heeft op de grens van Zuid-Holland en Zeeland de officële opening plaatsgevonden door de burgemeesters van Goedereede (Ouddorp) en van Schouwen-Duiveland van een nu interprovinciale tramlijn. Het trammuseum in Ouddorp heeft de in 1996 geopende toeristische tramlijn van de RTM namelijk verlengd vanaf Port Zélande naar Middelplaat Haven in Zeeland. De RTM is nog in gesprek met andere partijen over mogelijke uitbreiding verder in Zeeland.

7 maart 2007
RijnGouweLijn serieus in gevaar Met de uitslag van het gisteren gehouden referendum heeft het RGL-project een flinke opdoffer gekregen. Van het opgekomen deel van de Leidse bevolking (54.6%) stemde 68.9% tegen het tracé door de Breestraat. Dat betekent dat een flink deel van de Leidenaren (37.6%) expliciet tegen het project heeft gestemd, hetgeen altijd nog een forse minderheid is van de totale bevolking. 'Massaal tegen gestemd' zoals het Leidsch Dagblad kopte is dus nogal misleidend. Daar komt bij dat het regionale RGL-project niet aan de rest van de bevolking in de Leidse regio is voorgelegd. Zo mocht iemand in Alphen of in Noordwijk niet aan het referendum meedoen.
Commentaar: met het referendum lijkt Leiden in de eigen voet te hebben geschoten. Mocht het tracé door de Breestraat onverhoopt van tafel zijn, zoals men in Leiden nu lijkt te denken, dan zijn daarmee drie belangrijke karakteristieken van de RGL ondergraven, namelijk:

een rechtstreekse verbinding tussen het centrum van Leiden en de regio;

de koppeling van het centrum aan twee P&R's, respectievelijk aan A44 en A4;

de gehele doortrekking naar de kust (RGL-West).
Wat is wijsheid? RVDB/Lightrail.nl desgevraagd, is bereid en in staat mee te werken aan (alternatieve) oplossingen.

15 februari 2007
Tram in Limburg Maastricht en Hasselt kunnen nog voor 2012 met elkaar verbonden zijn met een sneltram. Want de Vlaamse regering heeft medio februari besloten om 55 miljoen euro beschikbaar te stellen voor een tramlijn op het traject Hasselt-Genk-Nederlandse grens. Voor het Maastrichtse deel moet de financiering nog rond worden gemaakt. Het Vlaamse OV-bedrijf De Lijn gaat in heel Belgisch Limburg knooppunten ontwikkelen waar tram, trein en bus op elkaar aansluiten. Belangrijke knooppunten worden onder meer Hasselt, Neerpelt, Maasmechelen en Beringen. De nieuwe tramlijn en de knooppunten komen voort uit het zogenaamde Spartacusplan.
In Maastricht zou de tram op den duur kunnen worden doorgetrokken naar Randwyck, al dan niet via een straattraject. Ook voorziet het Structuurplan van Maastricht in een aftakking van Belvédère (in het noorden van de stad) via de Boschstraat naar het centrum. RVDB/Lightrail.nl heeft reeds in juni 2001 een dergelijke tak naar de Maastrichtse binnenstad onderzocht.

12 februari 2007
RandstadRail van start (4) Vandaag is de passagiersdienst gestart op RR-lijn 3, op het deeltraject Loosduinen – Den Haag Centraal Station.

30 november 2006
RandstadRail stilgelegd Na een moeizame testperiode en mogelijk nog moeizamere exploitatie van RR-lijn 4 maakte gisteren een tweetal ontsporingen een voortijdig einde aan het bedrijf. Op het viaduct nabij Ternoot ontspoorde een RegioCitadis. Bij Forepark liep een voertuig van de RET uit de rails bij een mogelijk defecte wissel.

11 november 2006
RandstadRail van start (3) Na opening van RR-lijn 4 (29 oktober) is twee weken later tussen Rotterdam en Den Haag de RET-dienst van RandstadRail geopend.

Foto: (C) Light Rail Atlas/Martin Glastra van Loon
Portland, 20 oktober, 2006

20 oktober 2006
Portlands streetcar verlengd Na de 0.6 mijl lange verlenging naar RiverPlace (maart 2005) is de tramlijn van Portland (Oregon) nu langs de oever van de Willamette verlengd naar SW Gibbs Street in de nieuwe South Waterfront wijk. De opening van het nieuwe traject van 0.6 mijl vond 20 oktober plaats.
Ondertussen is na 10 jaar planning de bouw begonnen van het 'Washington County Commuter Rail Project'. De 14.6 mijle lange lijn verbindt de steden Beaverton, Tigard, Tualatin en Wilsonville, en zal gebruik maken van een bestaande goederenspoorlijn.

11 oktober 2006
RandstadRail (een beetje) van start (2) Proefbedrijf van RandstadRail is zondag 8 oktober begonnen. Mogelijke datum voor algehele opening van de eerste fase lijkt nu 29 oktober te worden. Maar vandaag moest er nog hard gewerkt worden in Zoetermeer (Centrum-West), terwijl het proefbedrijf nog niet helemaal op gang leek.

is tussen Rotterdam en Nootdorp de eerste dienst van RandstadRail geopend. Door vertragingen zal het tot ten minste eind oktober duren tot ook aan Haagse zijde zal worden gereden.

14 juli 2006
Gouda krijgt tram Provincie Zuid-Holland en gemeente Gouda zijn overeengekomen om de RijnGouwelijn als tram in het nieuwe stedelijk gebied van de spoorzone te integreren. De tram komt in de middenberm van de Burgemeester Jamessingel te liggen. Aldus zal de tram naar verwachting het beste bijdragen aan de ontwikkeling van de Spoorzone waar Gouda een nieuw stadhuis wil realiseren en waar ook woningen, kantoren, een bioscoop en scholen ontwikkeld zullen worden.

16 juni 2006
Tram Valenciennes is open Krap een maand na Mulhouse is vandaag ook het nieuwe stadstrambedrijf van Valenciennes geopend.

20 mei 2006
Tram Mulhouse is open De stadstram van Mulhouse is vandaag ingewijd door president Jacques Chirac. Na een rit met één van de nieuwe gele trams heeft Mulhouse nu officieel een tram.

5 april 2006
Aflevering materieel RandstadRail Afgelopen weken is de instroom van het RandstadRail-materieel voor Haaglanden goed op gang gekomen. De officiële inhuldiging van de eerste sneltram vond afgelopen maart plaats. Inmiddels is het Haagse Netkousviaduct en de verhoogde baan te Oosterheem in ruwbouw gereed.
Ondertussen vinden in Rotterdam aanpassingen plaats in de lijnwerkplaats Waalhaven aan het metro/sneltrammaterieel dat de komende twee jaar vanuit Rotterdam naar Den Haag zal gaan rijden. De noordelijke entree van de boortunnel in Rotterdam is sindskort goed zichtbaar.

13 februari 2006
Avanto voor Mulhouse Mulhouse (Regio Alsace) schaft de Siemens Avanto aan voor 4.4 Mio.€ per voertuig. Dit besluit impliceert de redding van dit Franse tram-train project, het tweede na Parijs. Alhoewel het Mulhouse-project de eerste echte tram-train in Frankrijk vertegenwoordigd, want het Parijse plan is in feite een omzettingsproject (trein wordt stand alone tram). Ondertussen is het succes van Siemens evident. Ondanks de bijzonder hoge prijs (eigenlijk te hoog) heeft Mulhouse niet voor de regiotram van de Franse firma Alstom gekozen. Opmerkelijk: Franse regiotrams worden gebruikt in Duitsland (en binnenkort ook in Haaglanden voor RandstaRail), terwijl Duitse regiotrams in Frankrijk zullen rijden.

1 februari 2006
Groningen wil een tram Men verwacht dat de komende jaren de stad het toenemend aantal auto' niet meer kan verwerken. Bovendien is de omvang van het OV per bus tussen station en het universiteitscomplex Zernike nu al aanzienlijk. Daarom is de stad Groningen in samenwerking met de regio Groningen-Assen met het plan gekomen om een tramlijn te openen van station via binnenstad naar Zernike in het noordwestelijk deel van de agglomeratie. Het huidige plan is gebaseerd op onderzoek naar ruimtelijke inpasbaarheid en vervoerwaarden. Samen met hoogwaardige busverbindingen is een stedelijk OV-net voorzien, waarvan op den duur ook andere lijnen vertramd zouden kunnen worden. De tram naar Zernike zou in 2014 moeten gaan rijden.
Volgens wethouder Schuiling zou de komst van een tram de gemeente een financieel voordeel van 2 miljoen euro per jaar kunnen opleveren, omdat de exploitatiekosten van een tram lager blijken uit te vallen. Dit financiële voordeel kan de gemeente gebruiken voor een bijdrage aan de exploitatie. De aanleg van de tramlijn kost minimaal 128 miljoen. Het is echter nog niet duidelijk hoe Groningen het project verder gaat aanpakken.

16 december 2005
Toelating licht treinmaterieel roept nog vragen op Een projectgroep bestaande uit vertegenwoordigers van het ministerie van Verkeer & Waterstaat, Prorail, IPO en SKVV heeft de afgelopen maanden onder meer onderzocht hoe de toelating van lichte treinen is geregeld, en hoe eventuele knelpunten zouden kunnen worden verbeterd. Volgens de groep hoeven de bestaande beleidskaders en wetgeving niet te worden aangepast. Er wordt geconcludeerd dat het detectiegedrag van licht materieel geen werkelijk knelpunt vormt. Op dieselbaanvakken - zo is geredeneerd - worden sowieso al assentellers voor detectie gebruikt. Alleen op vijf geëlectrificeerde contractlijnen (Hoek van Holland - Rotterdam; Dordrecht - Geldermalsen; Amersfoort - Ede-Wageningen; Maastricht - Kerkrade; Zwolle - Emmen) moet nog worden onderzocht of hier eventueel ook goedkopere oplossingen mogelijk zijn. Daarom wordt volgend jaar nader onderzoek verricht naar aanpassing van het bestaande "a-priori toelatingsmodel" van Prorail, alsmede naar de haalbaarheid van nieuwe detectie-oplossingen.
Inmiddels heeft de sneltram van het type A32 (van de HTM) een landelijke vrijgave gekregen op hoofdspoorwegen, echter "onder exploitatieve voorwaarden". De vraag is wat dit precies betekent. En zijn er nog meer vragen denkbaar. Bijvoorbeeld: wat gebeurt er als licht matrieel moet kunnen doorrijden op een lijn buiten de contractsector? Een vergelijkbare vraag geldt voor diesels: kunnen bijvoorbeeld de lichte Talent-treinen uit Aken zonder enorme investeringen in de Nederlandse infrastructuur doorrijden naar Sittard of Maastricht?
Het goede nieuws is wel dat het probleem nu eindelijk is erkend en dat er naar oplossingen wordt gezocht. De landelijke toelating van de A32 vormt bovendien een doorbraak. En onlangs heeft de firma Stadler bekend gemaakt een electrische lichte trein te kunnen leveren die a-priori toegelaten kan worden.
Overigens zijn in de vijf offertes die Gelderland dit jaar heeft gekregen voor de exploitatie van de dienst Amersfoort - Ede-Wageningen ook aanbiedingen gedaan van licht electrisch materieel.

22 november 2005
Kassel RegioTram in aanleg Een Nederlandse delegatie heeft onlangs Kassel bezocht. Jan Baartman (Prorail) inspecteerde er een zojuist afgeleverde sneltram. Deze TramTrein-wagens bezitten een hybride aandrijving, elektrisch (600 V & 15 kV) en enkele tevens dieselelektrisch. De werkzaamheden zijn in volle gang; naar verwachting worden de regionale TramTrein-lijnen in 2006 geopend. Met name de dieseltrams vormen een technische innovatie die zeer bruikbaar zou kunnen zijn voor de vernieuwing van regionale en lokale spoorwegen in Nederland en daarbuiten.

9 juni 2005
Nieuw station en nieuw materieel in het Noorden Het nieuwe station Europapark in Groningen gaat er nu komen. Na het ministerie van Verkeer en Waterstaat stelt nu ook VROM geld beschikbaar - 7 miljoen euro om de omgeving van het nieuwe station te verbeteren. Wethouder Koen Schuiling van Groningen is blij.
En onlangs heeft Arriva/NoordNed 16 tweewagen- en 27 driewagenstellen van de Stadler GTW (dieselvariant) besteld voor de treinconcessie in Groningen en Friesland. De eerste nieuwe lichte treinen worden in september 2006 verwacht. Op tal van plaatsen in Europa is dit materieel reeds actief. Maar ook in Amerika waar deze treinen als 'light rail' in de straten rijden van de stad Camden (New Jersey; onder de rook van Philadelphia).

30 mei 2005
Lijn 26 in bedrijf De nieuwe tramlijn naar IJburg, de grote nieuwe wijk van Amsterdam, is in gebruik genomen. Vandaag is de dienst onder lijnnummer 26 van start gegaan (overigens met de welhaast onvermijdelijke technische storingen). De ingebruikneming van lijn 26 markeert de afronding van een jarenlange uitbouw van het Amsterdamse trammnet. Nadat eind jaren 80 en begin jaren 90 de tram doordrong in reeds langer bestaande delen van de agglomeratie, bijvoorbeeld Amstelveen, is gedurende de afgelopen jaren de tram geïntroduceerd in wijken die amper waren voltooid. En nu in IJburg, waarvan de bouw nog vele jaren zal duren.
Lopend vanaf het Centraal Station vormt lijn 26 een geheel nieuwe radiaal binnen het Amsterdamse net, met eigen voorzieningen (remise) en karakteristieken (tunnel, vrije baan). Op het eerste deel van de nieuwe lijn, tussen C.S. en de terminal voor cruise schepen, loopt het verlengde traject van stadstram 16.
Lijn 26 staat voor een prachtige voorziening. Nergens in Nederland is in een zo vroeg stadium van stadsuitbreiding reeds een tramlijn beschikbaar geweest. Niettemin overheerst kritiek bij bewoners en pers. Vooral het feit dat per tram slechts twee fietsen kunnen worden vervoerd is velen in het verkeerde keelgat geschoten.

Montage: (C) Light Rail Atlas; RijnGouweLijn, 30 augustus 2004
Tracé Regio , Binnenstad Leiden (historisch & plan), Proefbedrijf

26 april 2005
Lokale financiering RijnGouweLijn De Universiteit Leiden investeert 5,5 miljoen euro in de RijnGouweLijn. Bovendien stelt de universiteit grond ter waarde van 2 miljoen euro beschikbaar. Het universitaire geld moet komen uit de ontwikkeling van 'De Leeuwenhoek', een nieuw bedrijventerrein annex woonwijk achter het station van Leiden, waar twee tramhaltes voorzien zijn.
De gemeente had 10 miljoen euro begroot, maar verwacht voor haar lokale bijdrage aan het project 17 miljoen euro nodig te hebben. Andere lokale 'stake holders' zoals het LUMC en het ROC willen niet meewerken aan de lokale financiering.
Gouda zal 5,5 miljoen euro betalen, terwijl Alphen en Rijnwoude respectievelijk 6 en 3 miljoen euro zullen bijdragen. Waddinxveen en Leiden betalen veel meer. Waddinxveen maar liefst 8 miljoen, terwijl Leiden met 16,7 miljoen euro al aardig richting de 17 miljoen komt. Boskoop levert met 1,2 miljoen euro een bescheiden bijdrage.
Ondertussen wordt in Gouda hard gewerkt aan plannen ter ontwikkeling van de stationsomgeving. Men wil al in 2007 beginnen en de RijnGouweLijn integreren in de nieuwe stedelijke omgeving aan de noordzijde van het huidige station. In de plannen wordt rekening gehouden met een doortrekking onder het spoor richting binnenstad.

14 maart 2005
Syntus tot 2009 van Arnhem naar Tiel Met ingang van 1 april dit jaar gaat het Achterhoekse OV-bedrijf Syntus de treindienst verzorgen op het traject Arnhem-Tiel. Een halfuurlijkse pendel is voorzien met materieel van het type Buffel. Buiten de spits gaat ook de bekende Light Rail-trein van het type Lint worden ingezet. Aanvankelijk zou Syntus tot medio 2006 een contract van de provincie Gelderland krijgen, maar inmiddels is besloten dat Syntus in ieder geval tot 2009 blijft rijden. Gedeputeerde Marijke van Haren: "Dit is de enige manier om echt iets op te bouwen op dit spoor en te zorgen dat meer mensen gebruik gaan maken van het openbaar vervoer. Het moet weer heel vanzelfsprekend worden dat je met de trein naar Arnhem gaat in plaats van met de auto. Maar gemeentebestuurders en raadsleden moeten hier ook werk van gaan maken.
Het is de bedoeling dat de bereikbaarheid en parkeergelegenheid van de stations worden verbeterd. Volgens Andries Heidema, burgemeester van de gemeente Neder-Betuwe moeten er ook meer woningen rond de stations gebouwd worden.

28 februari 2004
Phileas keert terug? Er gaan geruchten dat de Phileas eind maart weer in de straten van Eindhoven terugkeert. Maar het zal nog wel veel langer duren eer de bussen ook echt van hun geleidingssysteem gaan gebruik maken.

6 december 2004
Succes van het Vlaams Model 'De Lijn', het OV-bedrijf van Vlaanderen, verwacht opnieuw een succesvol jaar. Sinds 1998 is het gebruik van openbaar vervoer sterk gestegen. Van 216 miljoen in dat jaar tot 362 million in 2003 (gemiddelde voor het Vlaams Gewest, maar voor de tramsystemen gelden overeenkomstige cijfers). Voor 2004 worden vergelijkbare cijfers verwacht.
Dit succes komt voort uit het zogenaamde Vlaamse Model: een geïntegreerde OV-politiek waarin openbaar vervoer wordt opgevat als publieke dienst (in plaats van commercieel waar) in het algemeen, en een verbeterde tariefstructuur in het bijzonder. Investeringen in de tramsystemen van de Belgische kust, en de steden Gent en Antwerpen maken deel uit van dit OV-beleid.
Zo heeft de verbeterde en verlengde tramlijn 3 van Antwerpen een bijdrage geleverd aan het succes (en doet dit nog steeds). Op de verlenging (2002) van Merksem naar Merksem-Keizershoek (zie foto) is een tweede generatie tram van het type 'Hermelijn' in dienst. Lijn 3 bedient aldus in de periferie van de agglomeratie Antwerpen nieuwe voorzieningen en biedt overstapgelegenheid op auto en regionale buslijnen.

30 november 2004
Phileas in problemen De kinderziektes en technische problemen met de Phileas blijken structureel. Op de opening vier weken geleden bleken slechts vier bussen operationeel. En halverwege deze maand zijn alle negen Phileas-bussen van de weg gehaald, omdat de besturing niet in orde bleek; de bussen konden onverwacht van richting veranderen! Men hoopt over enkele dagen toch weer twee exemplaren rijvaardig te hebben.

30 oktober 2004
Phileas officieel van start Minister Peijs van Verkeer heeft vandaag (zaterdag 30 oktober) in Eindhoven Phileas geopend, het nieuwe HOV-systeem, dat voorlopig bestaat uit twee buslijnen van Centraal Station naar respectievelijk Veldhoven en Eindhoven Airport. Phileas is een geleide bus met veel technische nieuwigheden en vondsten. Na kinderziektes lijkt het systeem nu te werken, maar toch zal het nut van deze tamelijk dure bus (twee keer zo duur als een gewone bus) op lange termijn nog moeten blijken. Tot nu toe is de Phileas-bus nog niet aan andere steden verkocht; noch Nederlandse, noch buitenlandse kandidaten zijn vandaag serieus in beeld. Binnenkort meer informatie en nieuws op deze site over deze bijzondere bus.

8 oktober 2004
Euregiobahn breidt uit Het regionale netwerk van Light Rail-treinen rondom Aken breidt steeds verder uit. 11 september j.l. is een 10 kilometer lang nieuw baanvak geopend vanaf Eschweiler met 4 nieuwe haltes. Eerder dit jaar was al de nieuwe halte 'Aachen-Schanz' geopend, aan de rand van de Akense binnenstad. In december is de ingebruikname voorzien van de nieuwe tak Herzogenrath-Merkstein, inclusief twee nieuwe haltes.
Heerlen heeft nu zowel een rechtstreekse verbinding met het oostelijk deel van Eschweiler aan de nieuwe tak, als met zuidelijk Stolsberg aan de al langer bestaande tak. De plannen om via Heerlen verder in Zuid-Limburg te gaan, worden intussen serieuzer.

30 augustus 2004
Groen licht voor RijnGouweLijn Minister Peijs van Verkeer en Waterstaat heeft maandag 30 augustus 140 miljoen euro beschikbaar gesteld voor de RijnGouweLijn-Oost. Eindelijk staat hiermee het licht op groen voor dit eerste 'tram-trein'-project in Nederland. De provincie Zuid-Holland draagt 40 miljoen bij aan het project. De gemeenten zijn verantwoordelijk voor de resterende 50 miljoen euro. Het is de bedoeling dat in 2010 de sneltrams op de RijnGouweLijn gaan rijden tussen Gouda, Alphen, Leiden en het Transferium A44.
Het bedrag van 140 miljoen dat het Rijk nu beschikbaar stelt is vast en éénmalig. Overschrijdingen komen voor rekening van de provincie (maar geld dat overblijft - zeer onwaarschijnlijk -, blijft bij de provincie!). Het project is dus echt een regionaal project. De regio, in dit geval de provincie in samenwerking met de betrokken gemeenten, is en blijft verantwoordelijk. Dat betekent dat die regio (formeel de provincie) ook zorg moet dragen voor het nemen van allerlei hindernissen. Zo moet het geld van de gemeenten (50 miljoen) nog definitief geregeld worden (maar dat gaat wel lukken). Moeilijker zal het zijn om tegen een aanvaardbare prijs van het hoofdspoor tussen Leiden en Alphen gebruik te kunnen maken. Veiligheidseisen en vergoedingen aan NS zouden de provincie nog wel eens kunnen opbreken (maar daar staat tegenover dat de komst van de RijnGouweLijn voor alle partijen een voldongen feit is).
De RijnGouweLijn-West, dat is het traject van Transferium A44 naar de kust is even in de wachtkamer gezet. En niet in de IJskast, want planologisch wordt aan deze tweede fase wel degelijk gewerkt. Een belangrijke vraag is wat in de nabije toekomst met het vliegveld Valkenburg wordt gedaan. Wordt dit een woningbouwlocatie of niet?
Hieronder volgt integraal de tekst van de brief van de minister aan de voorzitter van de Tweede Kamer.

Datum
30 augustus 2004
Ons kenmerk
DGP/MDV/U.04.02811

Onderwerp
RijnGouweLijn Oost, beoordeling planstudie

Geachte voorzitter,

Conform de toezegging tijdens het Algemeen Overleg over lightrail van 18 mei 2004 informeer ik u hierbij over de besluitvorming rond de planstudie van de RijnGouweLijn Oost. De beoordeling van het door de provincie Zuid Holland ingediende planstudierapport "Nota Voorkeursalternatief RijnGouweLijn Oost" van september 2003 alsmede de "notitie aanvulling voorkeursalternatief RGL Oost" van april 2004 heeft in de afgelopen periode plaats gevonden.

Gaarne spreek ik mijn waardering uit voor de wijze waarop de provincie bijdraagt aan vernieuwende oplossingen. Dit project, maar ook de proef met lightrailvoertuigen op het spoor, die nu loopt op de verbinding Gouda-Alphen zijn daarvan belangrijke voorbeelden.

Het project wordt door mij als een pilot beschouwd, waarin ervaring kan worden opgedaan met een systeem dat zowel op straatniveau in de binnenstad als samen met treinen op het landelijke spoorwegnet kan rijden. De ervaring die met dit project wordt opgedaan voor (de toekomst van) lightrail en de extra kosten die een pilot met zich meebrengt zijn aanleiding voor een extra bijdrage voor dit project. Daarom zal V&W maximaal € 140 mln bijdragen.
Deze extra bijdrage betekent geen verandering in de bestaande verdeling van verantwoordelijkheden tussen provincie en rijk. Het gaat hier om een regionaal project waarvoor de provincie inhoudelijk en financieel verantwoordelijk is, ook in de volgende fasen van ontwikkeling, aanleg en exploitatie. Dit geldt eveneens voor het maken van afspraken met ProRail en NS Reizigers over het samengebruik op het spoor.

In het overleg met de provincie over de RijnGouwelijn Oost heb ik afgesproken dat, vanwege de grote bouwopgaven en de daarmee samenhangende verkeers- en vervoerproblemen, Verkeer en Waterstaat en provincie zich samen sterk zullen maken voor het vinden van oplossingen voor die problemen en afspraken zullen maken over gezamenlijk na te streven resultaten. Ik ben blij met deze constructieve samenwerking met de provincie.

Samen met de verantwoordelijke gedeputeerde van de provincie, de heer Norder, ben ik ervan overtuigd dat met de bovengenoemde bijdrage het aan de provincie mogelijk is gemaakt een vernieuwend openbaar vervoersysteem te realiseren.

9 juni 2004
Slecht nieuws uit Kiev Op 9 juni is een groot deel van het tramnet van Kiev plotseling gesloten (van het Plein van de Grote Patriotische Oorlog tot het Leninplein, de lijnen 21, 27, 31). Het besluit tot opheffen is door de burgemeester van de stad genomen, zonder verdere informatie aan het publiek. Nadat om 8 uur 's-avonds de laatste tram over de Patonbrug was gereden, is men meteen met de opbraak begonnen. Het net bestaat nu uit twee, door de rivier gescheiden delen. De toekomst ziet er somber uit. Met name het net aan de binnenstadszijde lijkt geen lang leven meer gegund, met uitzondering van de twee sneltramlijnen.

24 april 2004
Moskou's 'lichte metro' krijgt vorm Het metro-systeem van Moskou is recentelijk verlengd met 'L1', een futuristisch ogende 'lichte metro' langs een 8 kilometer lang viaduct tussen station Dmitry Donskoi Boulevard en het zuidelijk uiteinde van de grijze lijn (Butovo-Zuid). De lijn bedient zeven haltes.
Binnenkort wordt 'L2' geopend, een traject van 2.8 kilometer dat Kievskaya metro station verbindt met het zakencentrum van Moskou.
L1 heeft een capaciteit van 10.000 tot 20.000 passagiers per uur, terwijl L2 35.000 per uur kan verwerken.
Een ander belangrijk OV-project dat onlangs is gerealiseerd omvat een monorail tussen het metrostation Timiryazevskaya van de grijze lijn en VDNKh van de oranje lijn.
'Lichte metro' is ook gepland voor Astafyevo, Shcherbinka en Bitsevsky Park in het zuiden, en mogelijk voor Solntsevo, en verder binnen de regio van Moskou, in de plaatsen Mytishchi en Balashikha.

24 maart 2004
Regio's meer greep op openbaar vervoer De Raad voor Verkeer en Waterstaat adviseert om de scheiding tussen exploitatie (NS) en beheer (Prorail) van het spoor niet terug te draaien. Bovendien moet de decentralisatie van regionaal en stedelijke openbaar vervoer verder worden uitgewerkt. Regio's en provincies moeten meer greep krijgen op het openbaar vervoer in hun gebied. Volgens de Raad kunnen regionale spoorverbindingen worden omgezet naar bus, maar ook naar Light Rail.
Het advies van de Raad komt op een moment dat de provincies zich beraden op het verzoek van het ministerie om een aantal regionale spoorlijnen zelf te gaan exploiteren. Gouda-Alphen is een voorbeeld van zo'n lijn in Zuid-Holland. Een andere is Dordrecht-Geldermalsen, die mogelijk met 'sneltrams' geëxploiteerd zou kunnen worden. In Drenthe en Overijssel denkt men over de toekomst van Zwolle- Emmen. Kansen genoeg. Ook van een spoorlijn als Haarlem-Zandvoort valt misschien veel meer te maken dan dat onder het huidige Rijksregiem mogelijk is.

15 maart 2004
HTM trekt zich terug op Den Haag De grote steden zetten thans hard in op het voorkomen van een aanbesteding van hun OV-netwerken in 2006. GVB (Amsterdam) en RET (Rotterdam) zijn nog steeds gemeentelijke bedrijven, maar de HTM is al sinds jaren een zelfstandig bedrijf. De beleidswijziging betekent daarom dat dit bedrijf niet meer mee kan doen aan aanbestedingen elders. De HTM trekt zich dan ook terug op Den Haag, en RandstadRail. Vanaf medio mei worden bij de HTM de portefeuilles van de directeur Ontwikkeling en de algemene directeur samengevoegd.

18 februari 2004
Reactivering spoorlijn Nijmegen-Kleve rendabel Het nieuwe vliegveld Niederrhein (Laarbruch), bij Nijmegen net over de grens in Duitsland vormt een extra overweging om nu serieus werk te gaan maken van de reactivering van de spoorlijn tussen Nijmegen en Kleve. Uit onderzoek in 1997 is al gebleken dat een nieuwe treindienst rendabel zou kunnen zijn. De extra luchthavenreizigers zullen de levensvatbaarheid van de lijn alleen maar vergroten. Overigens verzorgt de DB sinds enige jaren met Light Rail-treinen van het type Talent een succesvolle regionale dienst van Kleve naar Düsseldorf, via Weeze, dat als station van de nieuwe luchthaven fungeert.
Volgens Marcel Walraven (voorzitter van de 'Vereniging voor Innovatief Euregionaal (rail-) Vervoer', kortweg VIEV, vormt dit vliegveld voor de euregio van Nijmegen daarom een unieke kans (op werkgelegenheid bijvoorbeeld), maar ook een grote bedreiging. Het geprognotiseerde aantal van drie miljoen passagiers per jaar is geen sinecure. Zo'n stroom van passagiers veroorzaakt behalve verkeers- en geluidsoverlast, ook milieuschade. Volgens Walraven kan en moet daarom de reactivering van de ontbrekende OV-schakel, via de spoorlijn Nijmegen-Kleve, een belangrijke rol spelen in de totstandkoming van een welvarende en leefbare euregio.
Volgens het haalbaarheidsonderzoek van 1997 was er al sprake van 2650 reizigers tussen Nijmegen en Groesbeek met een kostendekkingsgraad van 53%. Met de extra vliegveldreizigers zal de kostendekkinggraad van het Nederlandse traject gaan toenemen naar 65%.
De deelstaatregering van Nordrhein-Westfalen (NRW) is heel concreet over reactivering. In de nota "Euregionale Mobilität" geeft Verkeersminister Axel Horstmann aan dat NRW de Regional Express (RE10) Düsseldorf-Krefeld-Kleve wil doortrekken naar Nijmegen als Nederland dat wil. In het "Integrale Taktfahrplan" (ITF) worden vanaf 2006 al zogenaamde treinkilometers (dekking in de exploitatiekosten) gereserveerd waarmee een uurdienst van 6 uur 's ochtends tot 12 uur 's avonds gerealiseerd kan worden.

28 januari 2004
'Tram-trein' voor Luxemburg Na een valse start enkele jaren geleden (2000) heeft eind vorig jaar het Luxemburgse parlement ingestemd met een stedelijk-regionaal Light Rail-project, dat voorziet in de opening (2007) van een 15 kilometer lang traject, deels op bestaand hoofdspoor, deels op een nieuw aan te leggen trambaan door de 'Europese' wijk Kirchberg in het noordoosten van de stad. Met het project is 390 miljoen euro gemoeid.
Vanuit Kirchberg zullen starks duo-trams van het type Saarbrücken respectievelijk rijden naar station Dommeldingen aan de CFL-spoorlijn in noordelijke richting, en naar het Centraal Station, eveneens aan CFL-spoor aan de zuidzijde van de stad. Er worden binnenkort 15 duo-trams (750 V DC & 25 kV AC 50 Hz) besteld, met een optie op nog 25 stuks.