Hoogtepunten
Overzicht nieuws en events (en soms dieptepunten)

RijnGouwelijn gaat (niet) door. Maar hoe?

NAAR  LAATSTE NIEUWS...
Kaartmontage: (C) LRA, oktober 2010

Medio 2011 is door de provincie vooralsnog de stekker uit het RGL-project getrokken. In oktober 2010 had de gemeente Leiden nog bakzeil gehaald en besloten toch maar met de provincie mee te doen. De RijnGouwelijn gaat dus door. Maar hoe? Want Leiden heeft meteen het voornemen geuit om een 'milieu-onderzoek' te doen naar drie tracés (zie ook de kaart van LRA):
1. Hooigracht-Langegracht, vastgelegd in bestuurlijke overeenkomst (2008);
2. Breestraat, het aloude en beste tracé;
3. Bestaand spoor om de stad.
Hiermee lijkt het project weer vertraagd, terwijl het tracé om de stad reeds jaren geleden op goede gronden terzijde is geschoven. Leiden wil kennelijk nog steeds niet inzien dat de kern van het project de bediening van het Leidse centrum is.
Vorige maand werd de zwakke positie van Leiden overigens al duidelijk toen de Commissie Boele Staal (D66), notabene werkend in opdracht van de gemeente Leiden, adviseerde het verzet tegen de RijnGouweLijn te staken. Volgens Staal was niet meewerken "bestuurlijk niet wenselijk, noch noodzakelijk en juridisch niet haalbaar".

RegioTram voor Groningen

NAAR  LAATSTE NIEUWS...
Kaart: (C) Projectbureau RegioTram, september 2010

Medio september 2010 hebben de verantwoordelijke wethouders en gedeputeerden van respectievelijk de stad en de provincie Groningen ingestemd met het plan voor een RegioTram. De eerste fase zal bestaan uit twee lijnen in de stad per 2016 (zie stadskaart hierboven). Een tweede fase na 2020 zal in het teken staan van een regionale uitbouw, grotendeels over hoofdspoor van de trein (zie kaart op onze nieuwspagina).


Light rail noodzakelijk voor Randstad


Foto: (C) Light Rail Atlas/Kees Pronk, Rotterdam, 21 augustus 2010

Enkele dagen nadat RandstadRail naar het Rotterdamse CS is verlegd, benadrukt de Zuid-Hollandse gedeputeerde Asje van Dijk (in de Volkskrant van 19 augustus 2010) opnieuw het belang van de Rijngouwelijn. Het is "niet zomaar een tramlijntje" maar onderdeel van een "brede, strategische visie op hoogwaardig openbaar vervoer in de Randstad". De lijn moet worden 'verknoopt' met andere ov-projecten. "Anders loopt het in de Randstad vast." Alle grote bouwplannen voor het noordelijke deel van de provincie Zuid-Holland kunnen langs de tramlijn worden gerealiseerd. Bovendien is de RijnGouwelijn onontbeerlijk om mobiliteitsproblemen in de Randstad aan te pakken. Volgens Van Dijk is de Rijngouwelijn voor de Randstad als geheel een even belangrijke voorziening als RandstadRail. "In een rapport van 2007 wees de OESO er terecht op dat de Randstad de internationale concurrentieslag met vergelijkbare agglomeraties verliest als er hier geen goed, hoogwaardig OV-net komt."

Tram bijna altijd langs station naar centrum


Kaart: Strasbourg.eu 'Horizon 2010 !'
Tramnet Straatsburg is belangrijke referentie...


Medio december 2009 is de eindhalte Moreelsepark van de sneltram in Utrecht opgeheven. Uiteindelijk zal de tram wellicht geheel van de centrumzijde van het Utrechtse Centraal Station verdwijnen en zal het nieuwe eindpunt aan de achterzijde van het station, op honderden meters loopafstand van de binnenstad komen te liggen. Is dit gek? Ja, heel gek zelfs, zo leert een referentieonderzoek naar 121 West-Europese steden door RVDB/Lightrail.nl, onlangs bekend gemaakt op de Dag van de Light Rail (21 januari 2010). De meeste systemen combineren de bestemming (hoofd)station met die van (stads)centrum (113 van de 121).


Tram voorlopig weg van Alphen-Gouda


Foto: (C) Light Rail Atlas/Kees Pronk, Alphen, 12 december 2009

Vanaf zondag 13 december 2009 komt er na een kleine zeven jaar een voorlopig einde aan de inzet van de tram tussen Alphen aan den Rijn en Gouda. De komende drie jaar gaat de NS de dienst verzorgen met Sprinters. De frequentie gaat omhoog. Zo zal in de spitsuren vaker worden gereden. Dat laatste valt toe te juichen, maar het is betreurenswaardig dat niet serieus is overwogen om in de nieuwe situatie toch ook met trams te rijden. Met het oog op de plannen met de RijnGouwelijn is dit ook een verkeerd signaal aan het publiek. Bovendien blijkt met deze onderhandse aanbesteding dat opnieuw belangrijke voortgang in het project niet wordt gehaald. Het was immers de bedoeling de aanbesteding op te tuigen als de eerste echte fase van de RGL, dus een nieuwe vervoerder, nieuwe trams, nieuwe haltes. Wederom verliest het project tijd en ervaring.

RijnGouwelijn West niet echt urgent

Kaart: www.randstadurgent.nl (november 2009): 22 projecten uit Randstad Urgent,
maar geen light rail!

Voor de RGL West is nu door het ministerie 45 miljoen beschikbaar gesteld - net genoeg voor een bus, de provincie zoekt nog minstens 55 miljoen om toch een tram te kunnen realiseren. Dat vertelde recentelijk de verantwoordelijk gedeputeerde op een congres van 'Randstad Urgent' in de hermitage te Amsterdam (17 november 2009). Volgens het TNO heeft de Randstad vorig jaar zijn internationale concurrentiepositie sterk verbeterd. De Randstad staat nu volgens TNO's Randstadmonitor op de vijfde plaats. Maar LRA wil daar aan toevoegen dat in de verzameling van 22 projecten uit Randstad Urgent geen enkel nieuw of bestaand light rail project is opgenomen. Dus ontbreekt ook de RGL en een voor de kustverbinding cruciaal project als de RGL West. Bovendien blijkt dat volgens het Ministerie van V&W op basis van de huidige inzichten in de reizigersaantallen het Rijk in haar bijdrage ervan uit gaat dat volledige vertramming van het traject nog niet nodig is. Niet urgent dus. Volgens de befaamde architect Rem Koolhaas die ook in de hermitage sprak, kampt de Randstad met een 'dramatisch patroon van versnippering'. Niet alleen door de vele bestuurslagen, maar ook door de eindeloze voorsteden die de laatste decennia zijn gebouwd. Die 'permanente versnippering' is volgens hem 'niet efficiënt en niet economisch'. Ook constateerde Koolhaas dat de Randstad er niet in slaagt één sluitend openbaar vervoernetwerk te bouwen dat de hele Randstad omvat.

Nieuwe definitie van light rail


Afbeelding: (C) RVDB/Lightrail.nl (Rob van der Bijl)
Amsterdam oktober 2009

Light rail staat voor exploitatie op basis van één of meerdere infrastructuren.


OVMagazine meldt 15 oktober 2009 het volgende nieuws. Er is een nieuwe definitie van light rail: 'railgebonden openbaar vervoer voor steden en stedelijke regio's dat – in tegenstelling tot trein en metro – geschikt is om op te nemen in de openbare ruimte en te mengen met het wegverkeer'. Die definitie is opgesteld door Rob van der Bijl van lightrail.nl in overleg met emeritus-hoogleraar Maurits van Witsen en Jan Baartman van ProRail. Deze drie voorvechters van light rail benadrukken in de notitie 'Uitweg uit de Spraakverwarring' dat light niet zozeer betrekking heeft op het gewicht van de voertuigen als wel op het flexibele karakter van de infrastructuur en exploitatie. De nieuwe definitie is gepresenteerd op het jaarcongres van Railforum.

Lightrail.nl presenteert een 'vintage' pagina


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Dallas, Texas, 7 juni 2007.
Eén van voorbeelden: Dallas (Texas, VS). De 'McKinney Avenue Transit Authority' exploiteert een historisch-toeristische tramlijn in het centrum van Dallas. De lijn speelt ook een rol in stedelijke vernieuwing en versterking van de woonfunctie in het centrum.

Lightrail.nl onderzoekt de betekenis van 'vintage' tram- en light rail projecten. De eerste case studie is de 'Elektrische Tram' ('Elektriske Sporvei') van Bergen (Noorwegen). Klik hier...

Light rail voor Noord-Zuidlijn?


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Keulen, 25 april 2009

Bouwplaats voor de Noord-Zuidlijn bij het hoofdstation in Keulen. Behalve door een geheel andere bodemsamenstelling dan in Amsterdam, verschilt het project in Keulen met name door het feit dat de tunnel niet bedoeld is voor een lokale metro, maar voor een regionaal sneltramnet

Het is maar de vraag of een lokale metrolijn voldoende waarde heeft voor verstedelijking en mobiliteit op een regionale schaal. Maar volgens de Commissie Veerman moet de Noord-Zuidlijn gewoon worden afgebouwd. Van verschillende zijden worden kanttekeningen bij deze conclusie geplaatst. Met name zijn de mogelijkheden voor light rail niet voldoende, of eerlijk gezegd helemaal niet onderzocht. In opdracht van SP heeft het bureau TransTec (juni, 2009) een voorstel uitgewerkt voor een 'pre-metro', dat wil zeggen een tramlijn die van metro-infrastructuur, maar ook van (bestaande) trambanen gebruik maakt. Ook professor Maurits van Witsen ziet kansen voor een sneltram. Hij wijst behalve op kostenbesparing op mogelijkheden om de Noord-Zuidlijn gefaseerd aan te leggen, en ook verder de regio in te trekken.

Tram uit gebiedsontwikkeling in Gouda


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Gouda, 24 mei 2006
De tram in Gouda blijft op het emplacement eindigen. Straks wel op een nieuwe plek aan de noordzijde (uiterst links op de foto).


B&W van Gouda hebben begin juni 2009 besloten om de RijnGouwelijn niet naar straatniveau te brengen, ondanks dat aan dit plan al jaren is gewerkt en de verwachtingen bij het publiek hoog waren opgevoerd. De tram uit Leiden zal dus niet via de middenberm van de Burgemeester Jamessingel gaan rijden. Als reden wordt geldgebrek genoemd, dat samenhangt met de vertraagde gebiedsontwikkeling van de spoorzone. Daarom is ook de extra halte bij de Goudse Poort geschrapt en de geplande doortrekking (op termijn) onder de spoortunnel naar de binnenstad en zelfs verder. Gouda mist hiermee een gouden kans op stedelijke ontwikkeling en integratie van light rail. Na de gemeente Leiden stelt nu ook een andere grote gemeente langs de RijnGouwelijn teleur.

Tram in Groningen


Fotomontage: (C) www.3d.groningen.nl, februari 2009


De tram keert definitief in Groningen terug. Er zullen twee lijnen in de stad worden aangelegd. De opening van lijn 1 is voorzien in 2014. Na 2020 is het de bedoeling dat via hoofdspoor verder de regio wordt ingereden. Daarom staat het project ook bekend als 'RegioTram'. Complementair aan het tramproject zal ook het regionaal vervoer per trein sterk worden verbeterd.
Het tracé van lijn 1 loopt van het Groninger Hoofdstation via de Grote Markt naar Zernike, het universiteitscomplex aan de noordkant van de stad. Lijn 2 verbindt het Hoofdstation met het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) en het sport- en recreatiegebied Kardinge, alsmede de gelijknamige woonwijk. De komende jaren gaan er daarnaast meer treinen rijden tussen Assen en Groningen en Groningen en Leeuwarden.

Regiotram voor Zwolle-Kampen


Fotomontages: (C) Light Rail Atlas/ProRail c.s., januari 2009

De provincie Overijssel, de gemeenten Zwolle en Kampen, alsmede Prorail hebben bekend gemaakt, dat in 2012 een tram gaat rijden op de daartoe om te bouwen spoorlijn tussen Zwolle en Kampen. Volgens het plan gaat de tram 4 keer per uur rijden. Naast de twee bestaande stations kunnen reizigers straks ook in- en uitstappen bij de nieuw te realiseren haltes Veerallee, Voorsterpoort, Stadshagen, Werkeren en Kampen-Oost. Provinciale Staten van Overijssel en de gemeenteraden van Zwolle en Kampen nemen naar verwachting in maart 2009 een definitief besluit over het voorstel van de colleges van GS en B&W. Volgens ProRail is de Regiotram iets groter, comfortabeler en sneller dan een stadstram. De Regiotram kan 100 km/uur rijden, terwijl een gewone tram maximaal 70 km/uur rijdt. De Regiotram kan daardoor zowel in de stad rijden en ook de afstand tussen Zwolle en Kampen snel overbruggen.

Weense proloog in Utrecht


Foto's: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Utrecht, 3 december 2008
Kaartfragment: gemeente Utrecht, GVVP 2005-2020


In januari 2009 zou op de Nieuwegeinlijn een aanvullende tramdienst in de spitsuren starten tussen Nieuwegein Centrum en Utrecht. De dienst is een initiatief van de Bestuursregio Utrecht (BRU) die daartoe tweedehands trams uit Wenen heeft aangeschaft. De nieuwe tramdienst vormt een 'Weense proloog' van grootscheepse vernieuwingen. De komende jaren zal in opdracht van BRU de Nieuwgeinlijn worden verbouwd en geëxploiteerd gaan worden met lagevloertrams. Bovendien gaan BRU en de stad Utrecht werken aan een tramverbinding tussen Centraal Station en De Uithof ('om de zuid'). Laatste nieuws: aanvullende tramdienst gaat niet eerder dan september 2009 van start.

Light Rail Portland (OR) expandeert


Foto's & kaart: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl
Portland, Oregon, 2 november 2008

De drie huidige lijnen in blauw, rood en geel. Uitbreidingen in groen-geel.
WES zie inzet. Streetcar naar Lake Oswego richting van groene pijl.
Uitbreiding Streetcar in stad niet op de kaart.

Het light rail systeem van Portland, Oregon (V.S.) zal de komende jaren sterk uitbreiden en aldus de regionaal-ruimtelijke ontwikkeling verder ondersteunen. Naar verwachting wordt september 2009 de nieuwe lijn van Clackamas County, via Milwaukie naar Zuidoost Portland geopend. Het nieuwe tracé loopt langs de Interstate 205. In de binnenstad wordt in 2009 ook een nieuw light rail tracé in gebruik genomen, aangeduid als 'Portland Mall'. Vanaf hier zal in 2015 in zuidelijke en noordelijke richting verder de regio in worden gereden. Ook de stadstram wordt uitgebreid, met een nieuwe lus over de rivier en mogelijk een zuidelijke verlenging naar Lake Oswego. In februari 2009 wordt WES geopend, een nieuwe regionale trein langs bestaand spoor op een tangentiële route van Beaverton (met transfer op light rail), via Tigard en Tualatin naar Wilsonville.

Toyama Case Studie


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Toyama, 7 april 2008
Luchtopname van het nieuwe straattraject van PORTRAM


Lightrail.nl presenteert een case studie over Toyama - de light rail showcase van Japan. Fase 1 is 29 april 2006 geopend en omvat een omgebouwde spoorlijn en aansluitend een nieuw straattraject. Nieuwe projecten zijn in voorbereiding. Klik hier...

Aalmarktproject in Leiden van de baan


Kaart: (C) Light Rail Atlas,
bewerking documentatie gemeente leiden, mei 2008



Het Architectenweb meldt het volgende. "De gemeente Leiden en Bouwfonds MAB beëindigen hun samenwerking in het Aalmarktproject. Dat heeft het college van de Sleutelstad besloten. Reden voor de beëindiging is een discussie die onlangs is ontstaan over de oorspronkelijke uitgangspunten en het ambitieniveau.
Het niet aanleggen van de RijnGouweLijn door de Breestraat vormt daarbij het belangrijkste twistpunt."
Kortom een duidelijke aanwijzing dat gebiedsontwikkeling niet van de grond komt als een tracé (Hooigracht dus) verkeerd wordt gekozen. Rob van der Bijl (LRA & Lightrail.nl) heeft in opdracht van Bouwfonds onderzoek gedaan naar de samenhang tussen gebiedsontwikkeling en openbaar vervoer. Download de beide dossiers hier...

Tram Maastricht - Hasselt


Montage: (C) Light Rail Atlas,
De tram rijdt via de bestaande, aan te passen spoorlijn uit Lanaken langs het te ontwikkelen Belvédère in het noordwesten van Maastricht. Er zijn twee opties op verder in de stad door te dringen.


Tussen Maastricht en het Belgische Hasselt gaat een tram rijden. Minister van Verkeer Camiel Eurlings (CDA) en zijn Vlaamse collega zijn dit maandag 23 juni overeengekomen. Volgens de Nederlandse provincie Limburg kan de tram medio 2012 rijden. De Belgische overheid heeft de financiering reeds rond. Aan Nederlandse zijde heerst wat dit betreft nog onduidelijkheid. In Maastricht worden twee opties onderzocht om naar de binnenstad te rijden: via de Boschstraat/Markt of een route over de Maasboulevard.

RandstadRail naar Leiden?


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Den Haag, Laan van Noi, 25 februari 2009

Het traject van RandstadRail loopt hier parallel aan de spoorlijn Den Haag - Leiden.


Gertjan Hulster bepleit onderzoek naar uitbreiding van RandstadRail richting Leiden. "De ombouw van de spoorlijnen tussen Den Haag en Zoetermeer en de Hofpleinlijn bewijzen iedere dag weer dat RandstadRail een goed concept is. In OV magazine van april 2008 betoogde ik dat RandstadRail op termijn doorgetrokken zou moeten worden naar Leiden. Als NS treinen niet meer hoeven te stoppen tussen Leiden en Den Haag zouden ze mogelijk op twee sporen passen, terwijl de andere sporen dan voor RandstadRail beschikbaar komen."

HTM presenteert LANS


Foto: (C) Light Rail Atlas/Kees Pronk, Zoetermeer, 1 januari 2008

LANS staat voor 'leefbaarheid', 'activiteiten', 'netwerk' en 'samenwerking'. In het kader van LANS stelt de HTM voor om op sommige plaatsen light rail te gebruiken in plaats van stoptreinen. In de Randstedelijke Zuidvleugel denkt de HTM aan een light rail verbinding Gouda-Den Haag en in een later stadium tussen Zoetermeer en Bleiswijk.

Tram en kunst in Nice


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Nice, 1 februari 2008

De nieuwe tram is meer dan openbaar vervoer. De tram is ook onderdeel van 'grandeur', van een stedelijke openluchtmuseum voor kunst. Jaap Modder schrijft over het project 'L'art dans la ville' waar volgens hem Nice boven zichzelf uitstijgt. "Een stad die trots is op zijn cultuur en stedelijkheid. Voor de bezoekers, vier miljoen per jaar, levert het een beeld op van een zelfverzekerde stad die aan haar toekomst bouwt. Een goed gevoel ! Ja die tram, die rijdt er pas drie maanden. Lang weggeweest. In 1953 verdween hij uit het stadsbeeld. Maar in de negentiger jaren bedacht het stadsbestuur dat de enorme congestie van het autoverkeer alleen maar minder stedelijke kwaliteit zou gaan opleveren. En zo kwam de tram weer terug. Het is een daverend succes."

Elektrische tram tussen Zwolle en Kampen serieuze optie


Fotomontage: (C) Lightrail.nl/Rob van der Bijl, 2006

Volgens een persbericht van de provincie Overijssel is een elektrische tram tussen Zwolle en Kampen een serieuze optie, zo blijkt uit het aanvullende onderzoek van de Stuurgroep 'Bereikbaarheid Zwolle-Kampen'. Deze trams zijn stiller, schoner en makkelijker verkrijgbaar dan dieseltrams. De aanleg (een nieuw bovenleidingsysteem) en het onderhoud van elektrische trams op het huidige traject tussen Zwolle en Kampen kost ongeveer 300.000 euro extra per jaar in vergelijking met dieseltrams of dieseltreinen.
De Stuurgroep 'Bereikbaarheid Zwolle-Kampen' is positief over de eerste uitkomsten van het onderzoek naar de mogelijkheden van vertramming van de Kamperlijn.

1500 kilometers nieuwe tramwegen in Frankrijk


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Montpellier, 26 oktober 2007

Lijn 2 is een groot succes en zal naar de regio van Montpellier worden verlengd.


Jean-Louis Borloo, de Franse minister van milieu, heeft voor 2020 de bouw van 1500 km nieuwe tramwegen aangekondigd, om zo zijn groene politiek uit te werken.

Provincie zet RijnGouwelijn door


Montage & foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, 24 mei 2006

Regio van RGL op de Nieuwe Kaart van Nederland (
legenda...), waarop alle ruimtelijke ontwikkelingen en plannen zijn weergegeven.
Inzet: LUMC, één van de belangrijkste regionale bestemmingen langs de lijn.


De impasse waarin de RijnGouwelijn is terecht gekomen is veel meer dan een simpele ruzie tussen gemeente Leiden en provincie Zuid-Holland. Het gaat om de toekomst van het regionale bestuur en daarmee ook om de sociaal-economische toekomst van de Leidse regio. Infrastructuur zoals de RGL is voor die toekomst van eminent belang, hetgeen de gemeente Leiden vooralsnog lijkt te ontgaan.
Laatste nieuws: de provincie heeft steun gekregen van de Statencommissie Mobiliteit, Kennis en Economie (MKE), die adviseert provinciale doorzettingsmacht te gebruiken om een voor de gemeente bindend besluit te nemen.
De Fietsersbond en de reizigersbond Rover blijven ondertussen de RGL tegenwerken (heel curieus, LRA komt hierop nog terug!), maar winkeliers, horeca-ondernemingen, culturele instellingen, scholen en de universiteit willen dat de provincie het plan alsnog doorzet. Zij vrezen voor de bereikbaarheid van de binnenstad als de RGL zou sneuvelen
Inmiddels is het college gevallen en opteert het CDA voor het tracé door de Breestraat.

Nieuwe kansen voor tram in Utrecht


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, 9 september 2007
De tram uit Mulhouse op het stadstraject in de Utrechtse wijk Kanaleneiland


In Utrecht lijkt warempel een nieuwe toekomst voor de tram weggelegd. Symbolisch hiervoor is het bezoek begin september 2007 van een tram uit Mulhouse. Uit een recente studie van 'HTM Consultancy' blijkt dat met de bouw van een nieuwe tramlijn van Utrecht Centraal naar de Uithof circa 55 miljoen euro is gemoeid. Wethouder De Weger denkt verder aan doorgaande lijnen naar Zeist en Vianen. De huidige tramlijnen naar Nieuwegein-Zuid en IJsselstein moeten sowieso gerenoveerd worden.
De nieuwe Utrechtse tram heeft een lage vloer en wordt geïntegreerd in zijn stedelijke context. Ook wordt pragmatisch gebruik gemaakt van busbanen.

RandstadRail: wat ging er verkeerd?


Foto: (C) Light Rail Atlas/Kees Pronk
De 'meettram', een verbouwde PCC, is de enige tram die op alle sporen van het Haagse netwerk is toegelaten. Hier te zien nabij Zoetermeer, 6 december 2006.


Sinds zaterdag 27 oktober is RandstadRail geheel in dienst. Niettemin... Het is het afgelopen jaar overziend behoorlijk misgegaan. Rob van der Bijl legt het uit. Download zijn artikel in 'TRAMWAYS & URBAN TRANSIT' hier...

Nijmegen overweegt een Tram


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Nijmegen, 12 april 2007

De tram kan gebruiken maken van de (dan aangepaste) busbaan tussen station en Heyendaal.


Juni 2007 - De stadregio Arnhem Nijmegen heeft in samenwerking met de gemeente Nijmegen de mogelijkheden onderzocht van een tramlijn tussen het universitair-medisch complex Heyendaal in het zuiden van de stad en het hoofdstation, doorlopend naar Plein 1944 in het centrum.
De tram zou hoofdzakelijk fungeren als een pendel tussen station en Heyendaal, maar op termijn ook kunnen worden doorgetrokken naar verschillende plaatsen in de regio. In 2008 is verdere besluitvorming voorzien.

Tram naar Zeeland


Woensdag 4 april 2007 heeft op de grens van Zuid-Holland en Zeeland de officële opening plaatsgevonden door de burgemeesters van Goedereede (Ouddorp) en van Schouwen-Duiveland van een nu interprovinciale tramlijn. Het trammuseum in Ouddorp heeft de in 1996 geopende toeristische tramlijn van de RTM namelijk verlengd vanaf Port Zélande naar Middelplaat Haven in Zeeland. De RTM is nog in gesprek met andere partijen over mogelijke uitbreiding verder in Zeeland.

Het mirakel van Twello


Stedendriehoek op de Nieuwe Kaart van Nederland, NIROV (links)
Bediend door extra haltes aan het spoor (rechts)

In december 2006 zijn in de regio 'Stedendriehoek' vier stations geopend, namelijk in Twello, Voorst/Empe en Apeldoorn (De Maten en Osseveld). Gemerkt als 'Openbaar Vervoer Stedendriehoek' verzorgen nieuwe feederbuslijnen voor de aan- en afvoer van passagiers. Raymond Linssen gaat nader in op dit 'mirakel' en constateert het probleem hoe een goede afweging te maken valt tussen de regionale functie en de nationale functie van het spoor.

RijnGouweLijn serieus in gevaar



Met de uitslag van het referendum heeft het RGL-project een flinke opdoffer gekregen. Van het opgekomen deel van de Leidse bevolking (54.6%) stemde 68.9% tegen het tracé door de Breestraat. Dat betekent dat een flink deel van de Leidenaren (37.6%) expliciet tegen het project heeft gestemd, hetgeen altijd nog een forse minderheid is van de totale bevolking. 'Massaal tegen gestemd' zoals het Leidsch Dagblad kopte is dus nogal misleidend. Daar komt bij dat het regionale RGL-project niet aan de rest van de bevolking in de Leidse regio is voorgelegd. Zo mocht iemand in Alphen of in Noordwijk niet aan het referendum meedoen.
Commentaar: met het referendum lijkt Leiden in de eigen voet te hebben geschoten. Mocht het tracé door de Breestraat onverhoopt van tafel zijn, zoals men in Leiden nu lijkt te denken, dan zijn daarmee drie belangrijke karakteristieken van de RGL ondergraven, namelijk:
een rechtstreekse verbinding tussen het centrum van Leiden en de regio;
de koppeling van het centrum aan twee P&R's, respectievelijk aan A44 en A4;
de gehele doortrekking naar de kust (RGL-West).
Wat is wijsheid? RVDB/Lightrail.nl desgevraagd, is bereid en in staat mee te werken aan (alternatieve) oplossingen.

Tram in Limburg


Kaart: met dank aan Goudappel-Coffeng, 2006


Maastricht en Hasselt kunnen nog voor 2012 met elkaar verbonden zijn met een sneltram. Want de Vlaamse regering heeft medio februari besloten om 55 miljoen euro beschikbaar te stellen voor een tramlijn op het traject Hasselt-Genk-Nederlandse grens. Voor het Maastrichtse deel moet de financiering nog rond worden gemaakt. Het Vlaamse OV-bedrijf De Lijn gaat in heel Belgisch Limburg knooppunten ontwikkelen waar tram, trein en bus op elkaar aansluiten. Belangrijke knooppunten worden onder meer Hasselt, Neerpelt, Maasmechelen en Beringen. De nieuwe tramlijn en de knooppunten komen voort uit het zogenaamde Spartacusplan.
In Maastricht zou de tram op den duur kunnen worden doorgetrokken naar Randwyck, al dan niet via een straattraject. Ook voorziet het Structuurplan van Maastricht in een aftakking van Belvédère (in het noorden van de stad) via de Boschstraat naar het centrum. RVDB/Lightrail.nl heeft reeds in juni 2001 een dergelijke tak naar de Maastrichtse binnenstad onderzocht.

Meer nieuwe TramTrain 'conversie stijl' projecten in 2006


Fotocollage: Lightrail.nl, 2006
Boven: Toyama "Portram" op de nieuwe straatsectie ten noorden van Toyama station.
Links: Alstom Citadis van HTM te Zoetermeer Centrum-West.
Rechts: Siemens TramTrain-voertuig van SNCF in 'banlieu' van Parijs.

Behalve RandstadRail zijn in 2006 nog twee TramTrain-projecten geopend. Net als Den Haag-Zoetermeer gaat het om conversie van een bestaande spoorlijn naar tramlijn. In april dit jaar startte de dienst van "Portram" op de verbouwde havenspoorlijn van Toyama. De nieuwe tram wordt geëxploiteerd door 'Japan Railway Group'. Binnen enige tijd zal de lijn worden verbonden met het bestaande stadstramnet. Dit project lijkt een nieuw Japans light rail tijdperk in te leiden.
In November is in Parijs lijn T4 geopend. Het gaat om het eerste volledig Franse TramTrain-project. De spoorlijn tussen Aulnay-sous-Bois en Bondy in de 'banlieus' van Paris is daartoe verbouwd tot tramlijn, die wordt geëxploiteerd door SNCF (alle andere tramlijnen in Parijs, T1 en 2, alsmede de gloednieuwe T3, worden geëxploiteerd door RATP.

Portlands streetcar weer verlengd


Foto: (C) Light Rail Atlas/Martin Glastra van Loon
Portland, 20 oktober, 2006


Na de 0.6 mijl lange verlenging naar RiverPlace (maart 2005) werd de tramlijn van Portland (Oregon) langs de oever van de Willamette verlengd naar SW Gibbs Street in de nieuwe South Waterfront wijk. De opening van het nieuwe traject van 0.6 mijl vond 20 oktober 2006 plaats.
Augustus 2007 is de dienst van de 'streetcar' opnieuw verlengd en eindigt nu in 'South Waterfront'. Investeringen in de tram en de 'light rail' zijn "a critical piece in our battle against global warming", zei Gouverneur Ted Kulongoski.

Geen A6-A9, maar light rail


Foto: (C) Light Rail Atlas/Rob van der Bijl, Amsterdam, 15 oktober 2005

Journalist Teus Molenaar vraagt zich in het tijdschrift People Planet Profit af of light rail geen oplossing voor een nieuwe verbinding tussen Almere en Amsterdam kan zijn. Hij sprak onder andere met Rob van der Bijl van Light Rail Atlas: "De auto wordt kritiekloos als een soort natuurverschijnsel aanvaard". Download het artikel hier...

Hoogwaardig openbaar vervoer in middelgrote stedelijke regio's


Stuttgart: één van HiTrans'case studies (HiTrans/Rob van der Bijl, 2005) - Regionale planning van het stedelijke gebied van Groot Stuttgart is gericht op nieuwe concentratiepunten van stedelijke groei. Ostfildern, regionaal knooppunt op niveau 3, is een voorbeeld van een grote stedelijke uitbreiding die wordt bediend door nieuwe U-Bahn infrastructuur. De locatie van Ostfildern is met centraal Stuttgart verbonden via twee light rail lijnen (in blauw op de kaart).

HiTrans is een internationaal project, gericht op hoogwaardig openbaar vervoer in middelgrote stedelijke regio's (bev. 100.000-500.000). Het project is in oktober 2002 begonnen en in september 2005 afgesloten. Regio Rogaland (in het zuidwesten van Noorwegen) was projectleider en werkte samen met partners uit elders in Noorwegen, alsmede Zweden, Denemarken, Engeland en Schotland. Het project maakte onderdeel uit van het Interreg IIIB Noordzee programma, en werd voor 50% gefinancierd door het EU regionale ontwikkelingsfonds en voor 50% door de partners van het project.

Het meeste onderzoek naar openbaar vervoer is gericht op grote steden en metropolen. Maar de resultaten en gevonden oplossingen van dit soort onderzoek zijn niet noodzakelijkerwijs geschikt voor kleinere steden. Het HiTrans -project laten zien hoe middelgrote steden hoogwaardig openbaar vervoer kunnen realiseren. Openbaar vervoer is in samenhang met andere factoren beschouwd, zoals ruimtelijke ordening en stedebouw. Het benutten van bestaande rail-infrastructuur vormde een centraal onderwerp van het project, inclusief 'light rail', 'TramTrain', 'TrainTram' en andere state-of-the-art technologieën. Alhoewel rail-techniek een belangrijk onderwerp vormde, werd in het pHiTrans-project ook onderkend dat bussen een niet te onderschatten rol spelen in middelgrote steden. Voor informatie en documentatie: klik hier...

Terug naar de top van deze pagina.

 

Alle foto's en tekst: (C) RVDB, Amsterdam 1997-2011

 

 

 
 

 

 

 

 

 

 

 

 

Meer hoogtepunten



Op 26 januari 2011 al weer de vierde Dag van de Light Rail. Voor meer informatie klik hier...